در سرماخوردگی های ساده یا به اصطلاح، ویروسی که علایم آن محدود به آبریزش بینی، عطسه، بی حالی و خستگی است و علایم عفونت باکتریال مانند گلودرد چرکی وجود ندارد باید از مصرف نابجای داروهایی چون آنتی بیوتیک ها وکورتون ها پرهیز کرد.
باید تا بهبود علایم، استراحت نمود و ضمن پرهیز از خوردنی هایی که موجب افزایش سردی و تری بدن میشوند از سوپ ها و آش های ساده و گرم استفاده نمود.
سرماخوردگی یا زکام در صورتی که طولانی نباشد و منجر به عوارض نگردد، یکی از راه های دفع مواد ناسالم از بدن است و نباید جلوی آن گرفته شود اما اگر علائم بیماری بیش از 5-4 روز به طول بیانجامد یا علایمی از عفونت های باکتریال وجود داشته باشد باید با مراجعه به پزشک متخصص و تشخیص دقیق بیماری، داروهای مورد نیاز، تجویز و مصرف شوند و از خود درمانی و مصرف خود سرانه داروهای گیاهی و شیمیایی خودداری شود.
 
***اما توصیه هایی برای پیشگیری و درمان سرماخوردگی های مکرر: 
1-افراد و اطفالی که به طور دائم به زکام و سینوزیت دچار میشوند اگر یکسال به طور مداوم به جای آب، شربت تخم بالنگو بخورند در مقابل سرما خوردگی مقاوم میشوند زیرا تخم بالنگو سیستم ایمنی را تقویت کرده و در نتیجه مقاومت بدن افراد را در مقابل سرما خوردگی افزایش میدهد.
2- مصرف زیاد میوه ها بویژه میوه های آبکی به دلیل تأثیرات سوء بر دستگاه گوارش میتواند باعث ضعف سیستم ایمنی شده و استعداد شما را برای ابتلا به بیماری های مختلف از جمله زکام و نزله را بالا ببرد.
3- از تدابیر ساده و کم عارضه برای کاهش ابتلا به نزله و زکام، خوردن خاکشیر و آب جوش است، خاکشیر، زکام را کاهش داده و از ترشحات بینی میکاهد، سر دردهای هنگام زکام و نزله با مصرف خاکشیر بهبود می یابد.
4- اگر علائم سرماخوردگی بیش از 5-4 روز به طول بیانجامد یا علایمی از عفونت های باکتریال مثل تب وجود داشته باشد باید با مراجعه به پزشک متخصص و تشخیص دقیق بیماری، داروهای مورد نیاز، تجویز و مصرف شوند و از خود درمانی و مصرف خود سرانه داروهای گیاهی و شیمیایی خودداری شود.
5- مصرف ماست پر چرب ،خامه، نان باگت، غذاهای خمیری و غلیظ نظیر لازانیا، پاستا، ماکارونی، آش رشته، سرخ کردنی و پنیر پیتزا ترشحات ناشی از سینوس ها را غلیظ تر می کند و دوره بیماری را طولانی تر میکند که بهتر است از آنها پرهیز شود.
6- استحمام در ابتدای سرماخوردگی بخصوص اگر با تب همراه باشد مضر است و باعث طولانی شدن بیماری می شود.
7- همچنین روغن مالی سر و یا استفاده از ژل موی سر درمدت سرماخوردگی ممنوع است.
8- ماساژ پیشانی و شقیقه و پشت گوش با روغن هایی نظیر بابونه ، سیاهدانه یا زیتون میتواند در بهبود علایم سرماخوردگی موثر باشد، در فصول سرد سال حتما ناحیه سر و پیشانی پوشانده شود.
9- درصورت مشاهده علایم زکام از دمنوش نعناع، پونه، آویشن و مرزنجوش به مقدار مساوی دم کرده و در طول روز، یکی دوبار میل کنیم، همچنین می توانیم از بخور دادن همین مواد نیز بهره ببریم.
10- در صورت بروز سردرد، ماساژ کف پاها با آب ولرم می تواند در کاهش علایم آن کمک کند، همچنین از ابتدای ورود شلغم به بازار تا آخرین روزهای حضور آن، شبی یک عدد شلغم متوسط بخارپز مصرف شود.
11- یک درمان مناسب برای سرماخوردگی های ساده در این فصل، کدو حلوائی است که میتواند به صورت بخارپز به همراه کمی پودر نبات و دارچین مصرف شود.
12- در میان آش ها هم آش ایرانی سپیدبا (اسفیدباج) برای بهبود حال افراد مبتلا به سرماخوردگی مناسب است که با استفاده از برنج، جعفری و گشنیز، کمی تره و شنبلیله، بال و گردن مرغ بدون پوست، کمی روغن زیتون، مقدار بسیار کم نمک و زردچوبه و در صورت تمایل مقداری کدو آماده میشود.
13- برای کاهش علایم سرماخوردگی به ویژه در آغاز آن، دم کرده گل گاو زبان به همراه کمی لیمو عمانی بسیار مناسب است، این نوشیدنی اگر زیاد ترش نباشد موجب خروج مواد ناسالم از بدن فرد بیمار میشود و بهتر است در طول مدت مصرف این دمنوش با استفاده از پتو یا لحاف، استراحت کامل داشته باشید تا کاملاً عرق کنید، اما دم کرده گل گاو زبان برای افراد دیابتی و با فشارخون بالا توصیه نمی شود.
'دکتر محمد عسکر فراشاه- متخصص طب ایرانی'